خبرهای ضدونقیضی در ارتباط با فروش خودرو در بورس کالا به گوش می‌رسد. خودروسازان از ضررهای مالی گلایه دارند و خریداران از افزایش قیمت خودرو.

علت اصلی این گلایه‌ها چیست؟ با عملی شدن این تصمیم چه آینده‌ای پیش روی این صنعت بزرگ قرار خواهد گرفت؟

نعمت‌بخش دبیر انجمن خودروسازان ایران در این خصوص گفتگویی را با خبرنگار پاداش سرمایه داشته است.

مشکل تعیین قیمت خودرو توسط شورای رقابت

نعمت‌بخش ضمن اشاره به مشکلات صنعت خودرو بیان داشت: طرح فروش خودرو در بورس کالا  از سال گذشته در کمیسیون صنایع و معادن مطرح شد.

این طرح با مشکلات متعددی همراه است. ازجمله این مشکلات می‌توان به تعیین قیمت پایه در شورای رقابت اشاره نمود.

تعیین قیمت پایه توسط شورای رقابت از پایه و اساس اشتباه است زیرا شورای رقابت  با قیمت‌گذاری خود موجب ضرر و زیان شرکت‌های خودرویی شده است.

 به‌عنوان نمونه شرکت ایران‌خودرو در سال گذشته به ازای هر خودروی تولیدی نزدیک به 35 میلیون تومان ضرر نمود زیرا قیمت‌ها را شورای رقابت زیر قیمت تمام شده تعیین کرده بود.

اختلاف قیمت پایه و فروش

وی بیان داشت: اولین نکته عدم تعیین قیمت پایه توسط شورای رقابت است

دومین نکته این است که وقتی خودرو در بورس قیمت‌گذاری می‌شود و بالاتر از قیمت پایه به فروش می‌رسد.

به‌عنوان‌مثال عده‌ای این طرح را مطرح نمودند که طی این طرح درصدی از مبلغ حاصل از اختلاف قیمت پایه و قیمت خودرو در بورس را به حمل‌ونقل عمومی اختصاص می‌دهند و یا چند درصد این مبلغ در قالب وام و تسهیلات به شرکت ها پرداخت میشود.

با عملی شدن این طرح قانون تجارت به زیر سؤال می‌رود. این طرح‌های یک شرکت تولیدی کالای خود را به فروش رساند و نتواند همه ی مبلغ فروش را مدیریت کند مخالف قانون تجارت است.

عرضه در بورس کالا

دبیر انجمن خودروسازان ایران تصریح نمود: هدف یک شرکت تولیدی از تولید یک محصول کسب سود است.

صنعت خودرو درگیر مشکلات زیادی است و افراد زیادی دلیل این مشکلات را انحصاری بودن صنعت خودرو در ایران می‌دانند.

اما سؤال اینجاست که آیا شرکتی به نام فولاد مبارکه اصفهان که ورق‌های خودرو از این شرکت تأمین می‌شود، شرکتی انحصاری نیست؟

به چه صورت است که فولاد مبارکه می‌تواند محصولات خود را در بورس عرضه نماید و اختلاف قیمتی را به خود اختصاص می‌دهد اما شرکت‌های خودرویی نمی‌توانند؟

پیشنهاد حل مشکل

او ادامه داد: پیشنهاد ارائه‌شده برای حل مشکل این است که صنعت خودرو در مدت‌زمان یک سال و به‌طور آزمایشی محصولات خود را در بورس عرضه نماید و اختلاف قیمت حاصل را خود شرکت مدیریت نماید نماید تا هم زیان‌های خود را جبران کند و هم برای توسعه و بهبود محصول اقدامات مثبتی را در پیش بگیرد.

متأسفانه این پیشنهاد موردقبول واقع نشد ضمن اینکه شورای نگهبان به طرح مذکور ایراد اساسی گرفته است.

راه‌کار و چاره‌ی پیش روی خودروسازان استفاده از تجربه‌ی دهه 70 است تا بتوان مشکل قیمت‌گذاری خودرو را حل‌وفصل نمود.

مشکلات دونرخی بودن

نعمت‌بخش در همین راستا بیان داشت: قیمت خودرو در حال حاضر جزو قیمت‌های دو نرخی است و هر کالایی که دو نرخی باشد منشأ رانت و فساد است. از ارز گرفته تا کالاهای تولیدی...

وقتی خودرو دو نرخی باشد هنگام ثبت‌نام خودرو به دلیل رانتی که وجود دارد افراد برای خرید خودرو هجوم می‌آورند.

در مباحث اقتصادی قیمت هر کالا را عرضه و تقاضا تعیین می‌نماید. اگر عرضه افزایش یابد قیمت کاهش پیدا می‌کند و اگر عرضه کاهش یابد قیمت افزایش می‌یابد. اگر خریداران به محصولی هجوم بیاورند افزایش قیمت و اگر خریداران کم باشد کاهش قیمت را شاهد خواهیم بود.

خودروسازان سال گذشته نسبت به سال‌های قبل 20 درصد افزایش تولید را به ثبت رساندند و تلاش نمودند تا با عرضه بیشتر محصول مانع افزایش قیمت شوند.

اما دو نرخی بودن خودرو موجب شد تا هنگام ثبت‌نام خرید خودرو تقاضا که درواقع تقاضای کاذب است به شکل چشمگیری افزایش یابد و پول‌های سرگردان به سمت این بازار سرازیر شوند.

وی بیان داشت: بیش از 80 درصد افرادی که در قرعه‌کشی‌ها مشمول دریافت خودرو می‌شوند پس از مدت‌زمان کوتاهی آن را به فروش می‌رسانند.

این بدین معنی است که در قرعه‌کشی‌ها 80 درصد را سرمایه‌گذاران و پول‌های سرگردان تشکیل می‌دهند و 20 درصد بقیه شامل افراد حقیقی می‌شود که موفق به ثبت نام خودرو خواهند شد.

در دهه 70 و در زمان آیت‌الله رفسنجانی صنعت خودرو با این نوع از مشکل روبرو شد اما شورای اقتصاد فروش خودرو در حاشیه بازار را مصوب نمود.

با فروش خودرو در حاشیه بازار، تمام تقاضای کاذب کنار می‌رود و قیمت بازار به مرور کاهش می یابد و نهایتا خودرو تک نرخی می شود.

راه خروج از بحران

نعمت‌بخش با اشاره به راه‌حل مشکلات صنعت خودرو گفت: در حال حاضر نیز راه خروج مشکل صنعت خودرو از این بحران این است که تولیدات مستمری داشته باشیم و همچنین خودرو را به قیمت حاشیه بازار به خریداران عرضه نماییم تا ظرف مدت 3 ماه قیمت بازار به مرور کاهش و خودرو تک نرخی شود.

این روش موجب کاهش تقاضای کاذب خواهد شد. کاهش تقاضا نیز سبب می‌شود تا قیمت حاشیه بازار کاهش یابد و به ‌مرور زمان قیمت خودرو کاهش پیدا می کند و همچنین ضرر خودروسازان نیز برطرف می شود.

با انجام این روش نه‌تنها قیمت خودرو تک نرخی می‌شود بلکه کارخانه‌های خودرو نیز از ضرر خارج خواهند شد .

وی در پایان افزود: هنگامی‌که کارخانه از ضرر خارج شود و به سود برسد، با کسب سود شرکت‌های خودروسازی، اولاً دولت مالیات خود را از این سود کسب می‌نماید.

دوم گردش سود به سمت قطعه‌سازها نیز سرازیر می‌شود. هنگامی‌که قطعه ساز به سود برسد برنامه خود را صرف بهینه و تجدید ابزار و ماشین آلات تولیدی خود می‌نماید که درنهایت سبب افزایش کیفیت خودرو می‌شود.

خبرنگار: مانیا جلالی مقدم

برای خواندن مصاحبه با کارشناسان روی گفتگو و مصاحبه کلیلک کنید.

گزارشات روزانه‌ی بازار سرمایه در گزارش روز بخوانید.

مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها چیست؟ آموزش بورس را در مقالات آموزشی بخوانید.